Pozyskiwanie funduszy unijnych jest kluczowym elementem strategii rozwoju wielu przedsiębiorstw, szczególnie tych, które pragną realizować innowacyjne projekty. Jednak zmieniające się regulacje unijne, w tym dotyczące amortyzacji, wymagają od firm ciągłego dostosowywania się do nowych wytycznych.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) ogłosiły nowe wytyczne dotyczące finansowania linii pilotażowych w projektach badawczo-rozwojowych (B+R) w ramach ścieżki SMART. Największe kontrowersje budzi zmiana zasad dotyczących kwalifikowalności wydatków na linie pilotażowe, zwłaszcza w kontekście amortyzacji. Nowe wytyczne wprowadziły istotne ograniczenia, które budzą obawy w środowisku przedsiębiorców i naukowców.

Zgodnie z nowymi wytycznymi, linia pilotażowa jest definiowana jako skalowalny model produkcji mający na celu testowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych przed ich pełnym wdrożeniem. Obejmuje ona wszystkie elementy procesu produkcyjnego, które można przetestować na mniejszą skalę.

Jednym z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych aspektów nowych wytycznych jest zmiana zasad dotyczących kwalifikowalności wydatków na amortyzację linii pilotażowych. Oto kluczowe zmiany:

• Skrócenie okresu amortyzacji

Nowe wytyczne wprowadzają ograniczenia dotyczące okresu, w jakim amortyzacja może być uznana za kwalifikowalny wydatek. Okres ten został znacząco skrócony, co oznacza, że przedsiębiorstwa będą mogły uzyskać wsparcie tylko na krótszy czas użytkowania linii pilotażowej. To ograniczenie może wpłynąć na rentowność projektów wymagających dłuższego okresu testowania i doskonalenia technologii.

• Wyłącznie amortyzacja jako koszt kwalifikowalny

Całkowity wydatek na zakup lub budowę linii pilotażowej nie może być uznany za koszt kwalifikowalny. Jedynym kwalifikowalnym wydatkiem jest odpis amortyzacyjny, czyli stopniowe rozliczanie kosztu linii pilotażowej w czasie. To oznacza, że przedsiębiorstwa nie mogą uzyskać dofinansowania na pokrycie pełnych kosztów inwestycji na początku projektu, co może znacząco obciążyć ich budżety.

Jakie są reakcje potencjalnych Beneficjentów? 

Przedsiębiorcy wyrażają obawy, że nowe wytyczne mogą znacząco utrudnić realizację projektów badawczo-rozwojowych. Skrócenie okresu amortyzacji oraz ograniczenie wydatków kwalifikowalnych do odpisów amortyzacyjnych oznacza, że firmy muszą samodzielnie pokryć znaczną część kosztów inwestycji. Dla wielu firm, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, może to być bariera nie do pokonania.

Ograniczenia te mogą negatywnie wpłynąć na projekty długoterminowe, które wymagają dłuższego okresu testowania. Przedsiębiorstwa, które nie będą w stanie uzyskać pełnego finansowania na początku projektu, mogą zrezygnować z ambitnych i innowacyjnych przedsięwzięć, co w dłuższej perspektywie może spowolnić rozwój technologiczny.

Ograniczenia w kwalifikowalności wydatków mogą zniechęcić przedsiębiorstwa do inwestowania w linie pilotażowe. Firmy mogą obawiać się, że nie będą w stanie odzyskać kosztów związanych z długoterminowym testowaniem i doskonaleniem nowych technologii, co może prowadzić do zmniejszenia liczby realizowanych projektów badawczo-rozwojowych.

Zmiany mogą również wpłynąć na tempo wdrażania nowych technologii w polskim przemyśle. Ograniczenia finansowe mogą spowolnić procesy innowacyjne, co z kolei może obniżyć konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na rynku międzynarodowym.

Nowe wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na amortyzację linii pilotażowych ogłoszone przez PARP i NCBiR wywołały kontrowersje wśród przedsiębiorców i naukowców. Choć zmiany te mają na celu zwiększenie efektywności wykorzystania środków publicznych, to mogą one utrudnić realizację innowacyjnych projektów badawczo-rozwojowych. Przedsiębiorstwa obawiają się, że restrykcyjne kryteria i skrócony okres amortyzacji mogą negatywnie wpłynąć na ich zdolność do testowania i wdrażania nowych technologii, co w dłuższej perspektywie może zaszkodzić rozwojowi innowacji w Polsce.